Wiele osób chcąc drukować w A4 zastanawia się czy ich aparaty oferują odpowiednią jakość by uzyskać wysoka jakość fotografii w tym formacie. Te osoby uspokajam, ponieważ do uzyskania wysokiej jakości wydruku w tym formacie wystarczy nam nawet sześcio megapikselowy aparat. Uzyskujemy wtedy rozdzielczość około 240ppi. A w zakresie 200-300ppi możemy liczyć na świetne wyniki druku. Współcześnie nawet smartfony kilkakrotnie przewyższają ten wymóg, a ilość megapikseli we współczesnych aparatach przekracza ten wymóg kilkakrotnie i spokojnie wystarczą do wydrukowania a3 a nawet a2.
Druk na urządzaniach domowych dawno już sięgnął jakości fotolabu. Co więcej, przy użyciu wyższej klasy drukarek, uzyskać można dużo lepsze wyniki reprodukcji kolorów. Podstawą jednak nie jest urządzenie. Nawet najlepsza drukarka nie wyprodukuje dobrego obrazu na kiepskim papierze. Z drugiej strony średniej jakości drukarka jest w stanie pozytywnie zaskoczyć nas klasą druku przy zmianie papierów na markowe i specjalnie przeznaczone do fotografii. Tajemnica leży w budowie papieru. Dobry papier posada bowiem powłoki pozwalające utrzymać kroplę tuszu w miejscu wydruku oraz osiągnąć jak najlepszy poziom czerni (Dmax) i najszerszą kombinację wydrukowanych kolorów (gamut kolorystyczny).
Zwykle drukując na papierze błyszczącym w menu wybieramy opcję: błyszczący canon/epson/hp w zależności z jakiej drukarki korzystamy. Podobnie przy dowolnym papierze typu satyna/perła/luster wybieramy satin lub semigloss. Jednak jeśli zależy nam na najlepszej jakości efektach należy posłużyć się profilami koloru. Jest to jednak temat na dłuższy artykuł, który ukarze się wkrótce
W ofercie dotyczącej większych formatów spotkamy te papiery błyszczące, satynowe, itp które wcześniej opisywaliśmy w artykule dotyczącym formatów pocztówkowych.
Wcześniej opisaliśmy już papiery
Papiery błyszczące
Papiery satynowe luster i perłowe
Zapraszam do lektury tych artykułów. Wszystkie opisane tam podłoża występują bowiem również w większych formatach.
W ofercie papierów standardowych formatu pocztówkowego zabrakło jednego producenta, którego papiery występują dopiero w formatach od a4. Jest to znana plastykom marka Canson.
W ofercie podłoży standardowych Canson proponuje jeden papier błyszczący i jeden satynowy. Klasa tych papierów zdecydowanie porównać się da jedynie do Tecco i Ilforda. Canson no marka z prawie pięćsetletnią tradycją, której oferta obejmują najróżniejsze produkty dla plastyków. Duża część z nich spełnia najbardziej wyśrubowane normy archiwalno galeryjne.
Canson Photogloss Premium RC 270g/m2
Canson High Gloss Premium RC 310g/m2
Nazwa tego papieru popisuje wszystko. Jest to papier błyszczący o najwyższej jakości. Gładkość papieru nie zostawia pola do krytyki. Standardowo w tej klasie jest to papier oparty na warstwach polietyleny powlekania żywicznego i mikro porowej warstwy chłonnej. To co wyróżnia ten papier to jego bez-kwasowy skład. Oznacza to, że w strukturze produktu nie zachodzą żadne procesy degradujące sam papier. Gramatura papieru mająca wartość 270 daje wrażenie solidnej odbitki. Ostrość i kolorystyka wydruków ostatecznie upewniają nas, że jest to produkt z wyższej półki. Wersja Highgloss charakteryzuje się zwiększonym pobłyskiem i gramturą. Polecamy przy konieczności wzmocnienia wrażenia ostrości fotografii.
Canson Photosatin Premium RC
To w kategorii papierów satynowych zdecydowanie najdrobniej fakturowane podłoże. Technologicznie jest to papier bliźniaczy do wyżej wspomnianego błyszczącego. Również bez-kwasowy i o podobnym składzie. Oczywiście w przypadku papieru satynowego mamy do czynienia z mniejszym wrażeniem ostrości i kontrastu niż w błysku. Jednak porównując go do konkurencji, jedynie Ilford i Tecco są w stanie zaoferować papiery w tej klasie.
To wyczerpuje listę papierów o standardowych fakturach dostępnych dla użytkownika domowego . Dodatkowo jednak, idąc za oczekiwaniami wyższej jakości, w A4 i A3 dostępne są dodatkowo papiery Barytowe, Fine Art matowe, oraz specjalistyczne, na przykład dwustronne. I na tych właśnie się skupimy.
BARYTY
Papiery Barytowe to podłoża na których skupimy się w tej części. Podobnie jak błyszczące satynowe i perłowe to papiery typu RC (resign coated) czyli powlekane żywicznie. Baryty to papiery z rodziny FB (fiber based) zwykle oparte na włóknach alfa-celulozy.
Określenie „Papier Barytowy” w środowisku fotograficznym owiane jest pewną aurą wyjątkowości w środowisku fotografów. Każdy z liczących się na rynku producentów uznaje jako punkt honoru zaoferowanie papieru w tej klasie. Co jest tak wyjątkowego w tych papierach?
Zwykle są to podłoża na bazie alfa-celulozy. Pokryte warstwą bieli barytowej jak tradycyjne papiery srebrowe. W wersji do drukarek pokryte są oczywiście mikroporową warstwą przyjmująca atrament. Jest to bezpośrednie odniesienie do papierów ciemniowych, lecz nie tych znanych z automatycznych fotolabów, a autentycznie szlachetnych podłoży artystycznych używanych w ciemni pod powiększalnikiem. Siarczanem Baru czyli rzeczony Baryt używany był do wybielenia i wzmocnienia trwałości odbitki. Można uznać, że obok papierów typu matowy Fine Art RAG jest to najlepszej jakości typ papieru. Należy jednak pamiętać że poza specyfikacją techniczno archiwalną, równie ważna jest faktura i wrażenia estetyczne jakie odnosimy przeglądając konkretne papiery. O papierze fotograficznym można bowiem pisać podobnie jak o winie. Mimo zachwytu i prób wyczerpania wrażeń w słowach, nigdy nie poznamy pełnej jakości nie próbując. Na koniec i tak liczy się indywidualny gust i upodobania. Wbrew powszechnej opinii, papiery tego typu sprawdzą się nie tylko w wysokiej klasy maszynach pigmentowych ale również w barwnikowych domowych drukarkach.
TECCO
W ofercie tego producenta dostaniemy aż trzy rodzaje tego papieru
Mówiąc mało obiektywnie jest to jeden z ulubionych papierów autora. Twarde 300 gramowe podłoże o świetnych wynikach w czerniach. Oddaje głębokie czernie mając tzw wysoki współczynnik D-Max. Stosując odpowiednie profile jesteśmy w stanie uzyskać wiele detali ukrytych w cieniach. Gradacja odcieni daje nam gwarancje uzyskania świetnych wyników przy fotografii gdzie światłocień odgrywa znaczącą rolę. Jest to papier o zdecydowanej ale eleganckiej nieregularnej fakturze. Posiada delikatny pobłysk i przypomina tradycyjne papiery srebrowe. Błędnym było by założenie, że tego typu papier sprawdza się tylko w fotografii czarno białej. Możliwości kolorystyczne tego papieru powodują, że jego zastosowanie w fotografii kolorowej gwarantuje pełen sukces. Umiarkowana ilość wybielacza optycznego sprzyja zachorowalności podłoża. Bez-kwasowy skład papieru sprzyja jego archiwalności. Trwałość tego materiału potwierdza certyfikat Wilhelm Research oraz spełnienie norm DIN 6738, ISO 9706, ANSI Z 39.48-1992
Baryt BT270 270g/m2
Baryt 270 to podłoże równie wysokiej klasy, jednak stworzone dla miłośników delikatniejszej faktury. Wybór pomiędzy nim a poprzednikiem to kwestia bardziej indywidualnych upodobań i dopasowania do konkretnej fotografii niż znaczących różnic technicznych. W tym przypadku uzyskujemy podłoże mniej błyszczące lecz odrobinę jaśniejsze niż wcześniej opisany BTG300 Wskaźnik D-Max, czyli poziom czerni, kontrastu i reprodukcji kolorów stoją na jak najwyższym poziomie. Poza certyfikatem Wilhelm Research, BT270 przeszedł również pozytywnie testy RIT (Rochester Institute of Technology) polegające na próbie papieru z 10 modelami urządzeń drukujących. Papier zdobył nagrodę EDP oraz spełnia normy DIN 6738, ISO 9706, ANSI Z 39.48-1992
Baryt Ivory BTI290 290g/m2
Baryt Ivory to propozycja niszowa. Mimo, że większość dostępnych na rynku „baryt” to papiery białe. Baryta Ivory ma odcień kości słoniowej. Jest więc zdecydowanie ciepły, kremowy. Szczególnie polecany do fotografii monochromatycznej, sepii czy ciepłych duotonów. W przypadku gdy na fotografii występuje punkt biały, nie zadrukowany, na białym papierze dostaniemy białą plamę. Przy druku obrazów w sepii znacznie lepiej prezentuje się obraz gdzie taki punkt bieli zastąpiony jest ciepłym naturalnym odcieniem papieru. Oczywiście sprawdzi się świetnie w fotografii kolorowej, z założeniem jednak, że lubimy taki odcień podłoża. Nie da się Barycie Ivory odmówić elegancji. Odcień papieru sugeruje jego pewne postarzenie i nadaje ekskluzywne wrażenie wydruku,. Podobnie jak poprzednicy, jest to również papier bez-kwasowy. Papier spełnia normy DIN 6738, ISO 9706, ANSI Z 39.48-1992
ILFORD
Mimo wieloletnich tradycji, Ilford proponuje nam tylko jeden rodzaj papieru barytowego.
Gold Fibre Silk 310g/m2
Po liftingu oferty tego producenta, jedyny baryt w ofercie zwany Gold Fibre Silk trafił do serii papierów Prestige. Jest to podłoże prawie gładkie o mało zdecydowanej fakturze. Jest kwestia gustu czego oczekujemy od takiego podłoża, jednak odrobinę bardziej „włóknista” struktura mogłaby poprawić charakter tego papieru. Gold Fibre Silk jest lekko ciepły, jednak nie należy uznawać tego za jego wadę. Postrzeganie białości papieru jest sprawą bardzo subiektywną. Zwykle nie mając bezpośredniego porównania z bielszym podłożem, nie zauważymy, że jest to papier delikatnie cieplejszy. Nasze postrzeganie bowiem zwykle określa białą kartkę jako białą, nawet w sytuacji kiedy pada na nie .światło o ciepłej temperaturze de facto zmieniając temperaturę papieru. Papier przeszedł też archiwalną certyfikację Wilhelm Research
Harman by Hahnemuhle
Marka H by H to połączenie sił marki Harman (związanej z Ilfordem) i równie zasłużonej Hahnemuhle. W ofercie znajdziemy dwa papiery barytowe
Gloss Baryta 300g/m2
To błyszczący papier o białym odcieniu. Bardzo gładkie podłoże polecane osobą przyzwyczajonym do papierów błyszczących RC, jednak poszukującym wyższej klasy produktu o właściwościach galeryjno archiwalnych. Papier oferuje bardzo szerokie odwzorowanie skali szarości i kolorów. Błyszcząca powłoka pozwala też osiągać wysokie kontrasty. Jest to typowa cecha błyszczących gładkich podłoży. Ceną za to jest jednak zwiększony metameryzm. Jest to to cecha powodująca zwiększone „zbieranie” koloru światła z otoczenia. Może to spowodować, że wydruk czarno biały oświetlony energooszczędną żarówką nabierze zielonkawego odcienia. Należy więc uznać, że papier ten wymaga dbałości o jakość oświetlenia. W przypadku druków kolorowych problem nie powinien być zauważalny
Gloss Baryta Warmtone 300gsm
To papier o ciepłym kremowym odcieniu. Podobnie jak Tecco Baryt Ivory sprawdzi się jeśli chcemy unikać białych plam na obrazie. Mimo błyszczącej i gładkiej powłoki sprawia bardzo eleganckie wrażenie a ciepła temperatura postarza wizualnie wydruk dodając mu szlachetnego rysu
Hahnemuhle
To marka zasłużona dla sztuk wizualnych. Pięćsetletnia tradycja w produkcji papieru zobowiązuje. Większość produktów tej marki nie jest przeznaczona na rynek fotograficzny a artystyczno plastyczny. Jednak oferta z rodziny Digital Fine Art nie ustępuje tu jakością reszcie produktów.
Photo Rag Baryta 315g/m2
Jest to papier barytowy, jednak należący do rodziny RAG (z ang. „szmata”) czyli opartych o włókna bawełny a nie o celulozę. Pod względem faktury wydaje się bardzo zbliżony, jeśli nie identyczny z Tecco BT270. Papier podobnie charakteryzuje wysoki współczynnik D-Max, czyli możliwość uzyskania głębokich czerni. Jednocześnie zachowuje oczywiście bogactwo detali. Papier pozbawiony jest wybielaczy optycznych, jest również bez-kwasowy. Posiada certyfikat wewnętrzny Epsona – Digigraphie.
Fine Art Baryta 315g/m2
Delikatna faktura papieru lekko odróżnia go od poprzednika. Technicznie ma podobne właściwości lecz podobnie jak u innych producentów oparty jest na włóknach celulozowych. Zawarto tu jednak jak większości delikatną ilość wybielaczy optycznych. Papier sprawia więc wrażenie delikatnie jaśniejszego. Należy jednak uznać, że markowi producenci wiedzą co robią i nikła ilość używanych wybielaczy nie wpływa na wysoki poziom archiwalności papierów. Wyniki kolorystyczne oraz poziom czerni i kontrastu jest równie wysoki jak u poprzednika.
CANSON
Jest to marka równie zasłużona co Hahnemuhle. Mówimy bowiem o równie starej papierni, w tym jednak przypadku nie o Niemieckim producencie a Francuskim. Skoro mowa o jednym z krajów najbardziej zasłużonych dla rozwoju kultury, produkty Cansona przeznaczone są stricte na rynek artystyczny.
Baryta Photographique 310g/m2
Jest to papier tradycyjnie oparty na włóknach alfa celulozowych. Posiada delikatną elegancką nieregularną fakturę. Mimo braku wybielaczy optycznych papier jest dość biały. Zdecydowanie sprawia wrażenie jednego z lepszych materiałów tego typu. Zachwyca ilością pośrednich szarości oraz poziomem czerni. Podobnie jak Baryty z Tecco papier został przetestowany przez niezależny instytut Wilhelm Research i uzyskał certyfikat archiwalności. Podobnie jak Tecco zgodny jest z normą ISO 9706 dotyczącą materiałów archiwalnych. Papier ten zdobył też prestiżową nagrodę TIPA 2010
EPSON
W towarzystwie niezależnych producentów specjalizujących się w produkcji wysoko jakościowego papieru zwykle brakuje producentów kojarzonych z urządzeniami. Od jakiegoś czasu Epson stara się jednak wyspecjalizować również w tej branży. Powołano nawet do życia specjalną markę Epson Signature Worthy pod którą występują papiery dla bardziej wymagających odbiorców. W tej rodzinie znalazł się też Baryt od Epsona.
Traditional Paper 300g/m2 (w USA znany jako Exhibition Fiber Paper)
Podłoże o fakturze bliźniaczej z Tecco BTG300, podobną ma również jasność i gramaturę. Papier o równie tradycyjnie lekkim połysku z równie świetnymi wynikami w przejściach kolorystycznych czy reprodukcji głębokiej czerni. Można odnieść wrażenie że mówimy o bezpośrednim odpowiedniku tego papieru pod marką Epson. Oczywiście papier ten posiada wewnętrzną certyfikację Epsona – Digigraphie.
ODWZOROWANIE KOLORÓW
Sprawdziliśmy za pomocą narzędzia ICCVIEW (www.iccview.de) wyniki kolorystyczne papierów. Zestawiliśmy je ze sobą bazując na podobieństwach. Graficzna reprezentacja jakości odwzorowana kolorów to porównanie wizualizacji profili. Oparliśmy się na wynikach dla referencyjnej maszyny Epson 7900, bazując na profilach dostarczonych przez producentów. Należy pamiętać, że w przypadku użycia innej maszyny lub indywidualnie stworzonych profili, mogą wystąpić tu pewne różnice. Niestety z przyczyn technicznych nie mogliśmy załączyć pomiaru papieru marki Canson
Porównując papier TECCO Baryt Glossy BTG300 z EPSON Traditional Photo Paper zauważyliśmy już ogromne podobieństwo w fakturze i wrażeniach dotykowych. Jak idzie o wyniki reprodukcji koloru na poniższym modelu widać, że papiery mają bardzo podobne wyniki. Jednak produkt TECCO lekko przewyższa konkurenta w jasnych odcieniach żółci. Poza tym wyniki są identyczne
Zestawiając TECCO Baryt Glossy BTG300 z ILFORD Gold Fibre Silk kierowaliśmy się nie tyle podobieństwem faktury, co podobnym progiem cenowym obydwu papierów. Tecco jest zdecydowanie wyraźniej fakturowany, Ilford natomiast gładki. Tecco świetnie radzi sobie lepiej w jasnych żółciach i generalnie jaśniejszych odcieniach. Ilford odrabia straty w ciemniejszych fioletach i ciemniejszych żółciach.
Zestawiając Hahnemuhle Photo rag Baryta z podobnym Tecco Baryt BT270 widzimy znów przewagę Tecco w żółciach i jaśniejszych odcieniach, w sytuacji gdy Hahnemuhle lepiej radzi sobie w ciemnych zieleniach
Trudno jednak nie zauważyć, że w tej klasie papierów różnice odwzorowania kolorów są bardzo nieznaczne i wyniki są mocno wyrównane. Wybierając więc Baryty kierujmy się ogólnymi wrażeniami estetycznymi. Nie występuje tu bowiem ryzyko trafienia na istotnie gorszy produkt. Możemy więc śmiało potwierdzić świetną opinię na temat tego typu papierów.
Oczywiście nie opisujemy tu wszystkich dostępnych globalnie papierów. Skupiliśmy się na ofercie dostępnej i popularnej w naszym kraju. Jednocześnie nie pomijamy żadnego z liczących się producentów.
W kolejnym wpisie pojawią się kolejne eleganckie papiery FB czyli oparte na włóknach celulozowych lub bawełnianych, lecz niepokrywane siarczanem baru.